Tanım ve Zaman Dilimi
Adı: Genellikle Pleistosen Dönemi'nin (Çoğu zaman Kuvaterner Buzullaşması'nın bir parçası) son ve en yoğun buzullaşma periyodunu ifade eder.
Başlangıç: Yaklaşık 2.588.000 yıl önce (Pleistosen'in başlangıcı, Arktik buz örtüsünün oluşumuyla tanımlanır).
Bitiş: Yaklaşık 11.700 yıl önce (Genç Dryas soğuk döneminin sonu ve günümüzdeki Holosen Çağı'nın başlangıcı).
İKLİM VE COĞRAFYA
KÜRESEL KOŞULLAR:
Sıcaklık: Küresel ortalama sıcaklıklar günümüzden yaklaşık 5 ila 10 °C daha düşüktü.
Yağış: Buharlaşmadaki azalma nedeniyle yağış oranları oldukça düşüktü (günümüz ortalamasının yaklaşık yarısı).
Deniz Seviyesi: Dünya'daki suyun büyük bir kısmı kıtasal buz tabakaları halinde hapsolduğu için deniz seviyesi çok daha düşüktü.
Bu durum, bazı kıtalar arasında kara köprülerinin oluşmasına neden oldu.
(Örneğin; Beringia/Bering Boğazı).
Buzul Kapsamı: Buzullar, Kuzey Amerika, Avrupa, Güney Amerika ve Asya'nın geniş düzlüklerini kaplayarak doruk noktasına ulaştı (Son Buzul Maksimumu).
Buz tabakalarının güneyinde, drenajların tıkandığı bölgelerde büyük göller (örneğin Kuzey Amerika'da) birikti.
BİYOÇEŞİTLİLİK VE İNSAN YAŞAMI:
Megafauna (Büyük Hayvanlar):
Bu döneme özgü devasa hayvan türleri yaşadı: Yünlü Mamutlar ve Mastodonlar,
Kılıç Dişli Kaplanlar,
Dev Ayılar,
Yünlü Gergedanlar.
BÜYÜK YOK OLUŞ:
Dönemin sonuna doğru, yaklaşık 13.000 yıl önce, megafaunanın büyük bir kısmı (dörtte üçünden fazlası) yok oldu.
Bu yok oluşun nedeni hala tartışılmaktadır.
(İklim değişimi ve/veya insan avcılığı).
HOMO SAPİENS (MODERN İNSAN):
İnsanlık, bu buzul çağının zorlu koşullarına adapte olarak hayatta kaldı.
Yayılım: İnsanlar, buzul çağının sonuna doğru Antarktika hariç tüm kıtalara yayılmıştı.
IV. BUZUL ÇAĞININ SONU (BİTİŞ):
Sona Erme: Buzul Çağı, yaklaşık 11.700 yıl önce sona erdi ve daha sıcak olan Holosen Çağı başladı.
Temel Sebep (Milankovitch Döngüleri): Buzul çağlarının bitişi, Dünya'nın yörünge ve eksen eğikliğindeki periyodik değişikliklerin (Milankovitch Döngüleri) yarattığı daha uzun ve güçlü yazların, Kuzey Yarımküre'deki buz tabakalarını eritmesiyle ilişkilendirilmektedir.
Miras: Buzulların
erimesiyle deniz seviyesi yükseldi ve günümüzdeki kıyı şeritleri oluştu.
Toprak Şekilleri: Buzulların aşındırması ve biriktirmesi sonucu oluşan fiyortlar, buzultaşları, hörgüç kayalar gibi birçok yer şekli günümüze kadar ulaştı.
Kültürel Etki: Buzul Çağı'nın bitişi ve iklimin ısınması, yerleşik hayata geçiş ve tarımın başlangıcı (Neolitik Devrim) için zemin hazırlamıştır.
Bir sonraki yazımızda görüşene dek, Esen kalın.
Ramazan Atasoy
Yorum Ekle
Yorumlar (0)
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
Ramazan Atasoy
SON BUZUL ÇAĞI
SON BUZUL ÇAĞI/
(PLEİSTOSEN DÖNEM):
Tanım ve Zaman Dilimi
Adı: Genellikle Pleistosen Dönemi'nin (Çoğu zaman Kuvaterner Buzullaşması'nın bir parçası) son ve en yoğun buzullaşma periyodunu ifade eder.
Başlangıç: Yaklaşık 2.588.000 yıl önce (Pleistosen'in başlangıcı, Arktik buz örtüsünün oluşumuyla tanımlanır).
Bitiş: Yaklaşık 11.700 yıl önce (Genç Dryas soğuk döneminin sonu ve günümüzdeki Holosen Çağı'nın başlangıcı).
İKLİM VE COĞRAFYA
KÜRESEL KOŞULLAR:
Sıcaklık: Küresel ortalama sıcaklıklar günümüzden yaklaşık 5 ila 10 °C daha düşüktü.
Yağış: Buharlaşmadaki azalma nedeniyle yağış oranları oldukça düşüktü (günümüz ortalamasının yaklaşık yarısı).
Deniz Seviyesi: Dünya'daki suyun büyük bir kısmı kıtasal buz tabakaları halinde hapsolduğu için deniz seviyesi çok daha düşüktü.
Bu durum, bazı kıtalar arasında kara köprülerinin oluşmasına neden oldu.
(Örneğin; Beringia/Bering Boğazı).
Buzul Kapsamı: Buzullar, Kuzey Amerika, Avrupa, Güney Amerika ve Asya'nın geniş düzlüklerini kaplayarak doruk noktasına ulaştı (Son Buzul Maksimumu).
Buz tabakalarının güneyinde, drenajların tıkandığı bölgelerde büyük göller (örneğin Kuzey Amerika'da) birikti.
BİYOÇEŞİTLİLİK VE İNSAN YAŞAMI:
Megafauna (Büyük Hayvanlar):
Bu döneme özgü devasa hayvan türleri yaşadı: Yünlü Mamutlar ve Mastodonlar,
Kılıç Dişli Kaplanlar,
Dev Ayılar,
Yünlü Gergedanlar.
BÜYÜK YOK OLUŞ:
Dönemin sonuna doğru, yaklaşık 13.000 yıl önce, megafaunanın büyük bir kısmı (dörtte üçünden fazlası) yok oldu.
Bu yok oluşun nedeni hala tartışılmaktadır.
(İklim değişimi ve/veya insan avcılığı).
HOMO SAPİENS (MODERN İNSAN):
İnsanlık, bu buzul çağının zorlu koşullarına adapte olarak hayatta kaldı.
Yaşam Tarzı: Avcı-toplayıcılık (Paleolitik Çağ) hakimdi.
Yayılım: İnsanlar, buzul çağının sonuna doğru Antarktika hariç tüm kıtalara yayılmıştı.
IV. BUZUL ÇAĞININ SONU (BİTİŞ):
Sona Erme: Buzul Çağı, yaklaşık 11.700 yıl önce sona erdi ve daha sıcak olan Holosen Çağı başladı.
Temel Sebep (Milankovitch Döngüleri): Buzul çağlarının bitişi, Dünya'nın yörünge ve eksen eğikliğindeki periyodik değişikliklerin (Milankovitch Döngüleri) yarattığı daha uzun ve güçlü yazların, Kuzey Yarımküre'deki buz tabakalarını eritmesiyle ilişkilendirilmektedir.
Miras: Buzulların
erimesiyle deniz seviyesi yükseldi ve günümüzdeki kıyı şeritleri oluştu.
Toprak Şekilleri: Buzulların aşındırması ve biriktirmesi sonucu oluşan fiyortlar, buzultaşları, hörgüç kayalar gibi birçok yer şekli günümüze kadar ulaştı.
Kültürel Etki: Buzul Çağı'nın bitişi ve iklimin ısınması, yerleşik hayata geçiş ve tarımın başlangıcı (Neolitik Devrim) için zemin hazırlamıştır.
Bir sonraki yazımızda görüşene dek, Esen kalın.
Ramazan Atasoy